Dobre buty dziecięce to podstawa, zarówno na początku rozwoju dziecka, jak i na dalszym etapie. Stopy człowieka kształtują się mniej więcej do 18-tego roku życia. W tym artykule fizjoterapeuta dziecięcy – Agnieszka Strzelczyk – wyjaśnia, jak dbać o stopy malucha i jakie buty dziecięce wybrać, odpowiada na pytania, które często zadają rodzice podczas wizyt w jej gabinecie.
Kiedy rodzice odwiedzają mnie w gabinecie i pytają, jakie buty dziecięce będą najlepsze dla ich dziecka, odpowiadam:
“Najlepsze buty dziecięce, to brak butów”.
- To po co w ogóle chodzimy w butach? – pytają.
Stopy dziecięce, i stopy dorosłego także, potrzebują butów, do ochrony przed środowiskiem zewnętrznym – przed zimnem i skaleczeniami. Poza tym mogłoby butów nie być.
- Jakie w takim razie buty dziecięce są najlepsze? – dopytują.
Takie, które najbardziej imitują chodzenie boso.
Buty dziecięce, szczególnie dla maluszka, który dopiero zaczyna przygodę z chodzeniem, powinny być lekkie, miękkie, szerokie i oddychające. Tylko w takich butach dziecięcych, dziecko może czuć się prawie tak jak boso.
Poznaj barefoot
Już dawno do lamusa odeszły buty dziecięce sztywne, wysokie i wyprofilowane. To mięśnie mają profilować stopę u dziecka i utrzymywać piętę. Sztywne buty dziecięce ograniczają ruchomość stóp dziecięcych, a tej ruchomości jest naprawdę dużo. Stopa składa się z 26 kości i 33 połączeń stawowych nie po to, żeby je zamknąć w “sztywnej klatce”, czyli w sztywnych butach, tylko po to, żeby miała swobodę ruchu i możliwość dostosowania się do podłoża.
Poza funkcją ruchową stopa jest narzędziem czuciowym. Ogromna ilość zakończeń nerwowych pozwala czuć podłoże i odpowiednio dopasować ustawienie ciała do zaistniałych warunków.
Ważne jest, żeby nie tworzyć grubej bariery między podeszwą stopy dziecięcej, a podłożem. Podeszwa w butach dziecięcych powinna być cienka, miękka i płaska.
Stopy dziecięce mają specyficzny kształt. Przód jest szeroki, a przestrzenie między paluszkami są otwarte (promienisty układ przodostopia). To stopy, której nie “zmiażdżyły” jeszcze wąskie buty dziecięce. Najlepsze buty dziecięce, dla kształtującej się stopy u dziecka, to takie z szerokim przodem, w którym paluszki mają miejsce i swobodę ruchu.
Buty dziecięce – a co z rozmiarem?
W kontekście swobody paluszków istotne jest także, żeby buty dziecięce nie były za małe. Dzieci mają tendencje (szczególnie podczas mierzenia buta) do podkurczania paluszków i może się pozornie wydawać, że buty dziecięce są odpowiednie. Warto dopasować but mierząc stopy dziecięce w centymetrach. Na podłodze (na twardej płaskiej powierzchni) połóż sznurek (lub wstążkę). Ustaw dziecko na nim i uważnie zmierz odległość pomiędzy dużym palcem malucha a końcem pięty – po kolei w obu stopach. Wkładki w butach dziecięcych powinny mieć dodatkowy zapas – ok. 1 cm – żeby paluszki nie dotykały butów dziecięcych od środka. Warto wykonać pomiar po południu, ponieważ stopy u dziecka mogą wtedy być nieco większe.
Jak zmierzyć stopę dziecka?Buty dziecięce dla dzieci z wadami stóp
A co ze stopami z wadami (płaskostopie, koślawość)? – dopytują moi pacjenci.
Zaskakujące dla rodziców jest to, że wtedy, zazwyczaj, stopy dziecięce także nie potrzebują butów dziecięcych korekcyjnych. Wyjątkiem są wady utrwalone, kostne lub związane z chorobami neurologicznymi. Wtedy stosuje się specjalne buty lub ortezy. W przypadku wady postawy u dziecka zdrowego, stopy dziecięce potrzebują ruchu i swobody.
Nieprawidłowe ustawienie stóp u dziecka często wynika z nieodpowiedniego rozłożenia napięcia oraz złej pozycji w obrębie miednicy i tułowia. Często dzieci mają bardzo niskie napięcie mięśni posturalnych, słabe brzuszki, słabe mięśnie stabilizujące biodra. W takiej sytuacji, w celu korekcji wad stóp dziecięcych, zaleca się fizjoterapię opartą o pracę na całym ciele. Terapia polega wtedy na uruchomieniu i wzmocnieniu kręgosłupa, miednicy i kończyn dolnych. Po takich ćwiczeniach nie ma sensu usztywniać stóp dziecięcych w butach ortopedycznych, ponieważ “zamrażamy” stopy przygotowane do doświadczania świata. Wtedy dziecko powinno chodzić boso lub w butach dziecięcych imitujących chodzenie boso – tzw. butach barefoot – to będzie dla niego najlepsze rozwiązanie!
Interesują Cię inne zagadnienia z zakresu fizjologii dziecięcej? Chcesz wiedzieć np. jak prawidłowo podnosić i nosić niemowlę lub jak bezpiecznie wyjąć dziecko w fotelika samochodowego? Zajrzyj na IG Agnieszka Strzelczyk – mnóstwo cennej wiedzy w jednym miejscu!
