Mogłoby wydawać się, że dobieranie butów barefoot dla dorosłych nie może być jakoś szczególnie skomplikowane, bo to przecież tylko buty. Zatem co najczęściej robimy, gdy pierwszy raz usłyszymy o butach barefoot? Idziemy do pierwszego lepszego sklepu i pytamy czy mają buty barefoot albo rozglądamy się po półkach czy może coś się trafi. I niestety skonsternowany wzrok obsługi lub brak choćby jednego modelu minimalnie zbliżonego do barefoot mówią jedno – trzeba poszukać w Internecie. I tu zaczynają się schody, bo po wpisaniu “buty barefoot” w wyszukiwarce wyskakują różne marki, ale dla początkujących te nazwy nic nie mówią – znowu nieznany teren. Wchodzimy na jakąś stronę, czytamy opisy, czytamy tabele, czytamy sugestie o jakichś zapasach, czasem o wysokości podbicia – o co tu chodzi? W rezultacie, zmęczeni i skołowani, zamawiamy to, co nam się po prostu podoba, w naszym standardowym rozmiarze i przychodzą one – za długie, za krótkie, za wąskie, za szerokie, za wysokie, za obszerne albo w ogóle jakieś takie “kaczkowate” buty barefoot, które przecież miały nam dać niezapomniane wrażenia komfortu i wygody. Ale jak to nosić, skoro zwyczajnie nie pasują?
Bywa oczywiście też tak, że to dopasowanie za pierwszym razem jest całkiem niezłe i stajemy się obezwładnieni wygodą, a brak wiedzy i doświadczenia w tym jak wygląda i jakie odczucia daje właściwie dobrane obuwie, nie pozwala na odpowiednie zweryfikowanie sytuacji. Po czym dwa lata później orientujemy się, że przecież w tych butach w ogóle nie było zapasu z przodu, ale są tak miękkie, że przez ten cały czas nie zwróciliśmy na to uwagi.
Sami zmagaliśmy się metodą prób i błędów, własnych i znajomych barefootowców, żeby znaleźć te właściwie dopasowane buty męskie czy damskie, ale też mamy za sobą lektury publikacji wielu doświadczonych osób w temacie butów barefoot. Zdajemy sobie sprawę, że bosy świat różni się diametralnie od świata konwencjonalnego obuwia, dlatego postanowiliśmy skomponować dla Ciebie przewodnik po procesie dobierania butów barefoot, aby przeprowadzić Cię krok po kroku do sukcesu – zakupu wygodnych, komfortowych i dopasowanych butów barefoot do Twoich stóp.
Gdy decydujesz się na zakup pierwszych butów barefoot, musisz wiedzieć, że należy to zrobić z pełną świadomością swojego ciała. Buty barefoot, to nie tylko buty, ale cała filozofia, polegająca na uważnym obserwowaniu swojego organizmu, słuchaniu go, nauce rozpoznawania jego potrzeb i właściwemu odpowiadaniu na nie. Jest to też proces nieodłącznie związany z powrotem do natury.
Kupując buty barefoot damskie lub męskie nie kupujesz po prostu butów, ale narzędzie do ćwiczenia całego ciała, poprzez uwolnienie Twoich stóp ze sztywnego, w różnoraki sposób ograniczającego obuwia. Wiadomo, że nawet to, co zdrowe, może zaszkodzić w nadmiarze lub gdy jest niewłaściwie stosowane. Buty barefoot damskie i męskie, uruchamiając do tej pory nieużywane obszary ciała lub zanadto je forsując, mogą również przyczynić się do powstawania bólu, dyskomfortu czy kontuzji. Konsekwencjami zbyt szybkiego przejścia w pełni na barefoot mogą być nawet zerwane ścięgna lub złamania zmęczeniowe stóp.
Z tego względu, pierwszym krokiem do zakupu butów barefoot jest wizyta u fizjoterapeuty lub innego specjalisty przyjaznego barefoot i o aktualnej wiedzy, który oceni Twoją kondycję zdrowotną i możliwości, jakie oferuje Twoje ciało. Wieloletnie noszenie butów mających negatywny wpływ na stopy i resztę organizmu, może wymusić nie tylko wydłużenie okresu przejściowego z obuwia konwencjonalnego na buty barefoot, ale też konieczność noszenia wkładek ortopedycznych, wykonywania regularnych ćwiczeń lub rehabilitacji.
Tradycyjna na kartce:
Przy ścianie:
Miarką:
Żeby określić do jakiej grupy szerokości należą nasze stopy należy posłużyć się metodą obliczeniową, a wynik porównać z poniższą tabelą.
Długość stopy należy podzielić przez jej szerokość i dzięki wynikowi można oszacować, czy stopa jest bardzo szeroka, szeroka, normalna (średnia) czy wąska. Jednak nawet dwie stopy zaliczone do tej samej grupy mogą się od siebie różnić. Przykładowo wynik 2,6 dla stóp powyżej 20 cm długości sugeruje, że stopa jest normalna na granicy szerokiej, czyli warto szukać butów wśród marek przeznaczonych dla normalnych i szerokich stóp. Przy wyniku 2,8 nadal jest to stopa normalna, ale węższa, więc interesują nas wtedy buty dla normalnych i wąskich stóp.
długość stopy | bardzo szeroka | szeroka | normalna | wąska |
poniżej 13 cm | <2,15 | 2,15 – 2,3 | >2,3 | |
13 do 16 cm | <2 | 2 – 2,25 | 2,25 – 2,5 | >2,5 |
16 do 20 cm | <2,2 | 2,2 – 2,4 | 2,4 – 2,65 | >2,65 |
powyżej 20 cm | <2,4 | 2,4 – 2,6 | 2,6 – 2,85 | >2,85 |
Podobnie jak w przypadku określania szerokości stóp, wysokości podbicia nie da się stwierdzić “na oko”. Gdy podbicie jest bardzo wysokie lub bardzo niskie, rzeczywiście teoretycznie można stwierdzić, że to widać. Nie zmienia to faktu, że tak jak szerokość stopy jest wypadkową długości i szerokości stopy, tak wysokość podbicia również można oszacować metodą obliczeniową.
Do tego potrzebne również są dwie dane: długość stopy i długość podbicia. Co ważne – długość podbicia, to nie jego obwód.
Aby sprawdzić długość podbicia należy:
Otrzymaną długość podbicia należy podzielić przez długość danej stopy i porównać wynik z tabelą poniżej.
Analogicznie do szerokości stóp, ważny jest przedział w jakim znajduje się wynik naszych obliczeń. Wynik 0,71 to normalne podbicie, ale w dolnej granicy z niskim, więc buty przeznaczone na normalne i niskie podbicie, ale i te tylko na niskie mogą dobrze leżeć. Wynik 0,76 to nadal normalne podbicie, ale ukierunkowane ku wyższemu, więc w kręgu naszych zainteresowań powinny być buty na normalne i wysokie podbicie, jednak takie tylko na wysokie podbicie mogą być zbyt wysokie.
Uwaga! Wysokość podbicia nie ma nic wspólnego z wysokością łuku stopy.
wysokość podbicia | długość stopy w podbiciu/długość stopy |
niskie | poniżej 0,71 |
normalne | 0,71 – 0,78 |
wysokie | 0,78 i więcej |
Kolejnym ważnym aspektem charakterystycznym dla stóp jest ich tęgość. Można ją ocenić na oko, ale można posłużyć się także jej obwodem. Co ważne, stopy mogą różnić się tęgością między sobą, ale mogą mieć też różną tęgość w zależności od miejsca na stopie.
Zdarza się, że tęgie stopy mają szczupłe, niskie palce albo normalnej tęgości stopy mają pulchne palce. Takie i inne konfiguracje mogą być w pełni naturalne, jednak jeżeli któraś część stóp widocznie powiększyła się, warto to zbadać.
Uwaga! Jeżeli Twoje stopy (lub jedna) wydają się być spuchnięte, nie lekceważ tego – odwiedź lekarza, fizjoterapeutę czy osteopatę lub innego specjalistę. Przyczyny opuchlizny stóp mogą być bardzo różne – od przemęczenia lub urazu, przez gromadzenie wody, aż do poważnych problemów z żyłami, nerkami, a nawet sercem.
Długości i szerokości obu stóp oraz wysokość podbicia to jest minimalna ilość danych wyjściowych, niezbędnych do dobierania butów. Tęgość też jest pomocna w ocenie butów o jakiej objętości szukać.
Oprócz tych danych niezwykle istotne są kształty. Stopy dzielimy na płetwy (trójkąty) i stopy proste/równe (prostokąty):
Rozróżniamy 10 typów kształtów palców, choć najczęściej spotykany podział ogranicza się do rzymskiego (kwadratowego), egipskiego (skośnego) i greckiego (górzystego). Poniżej znajdziesz grafiki, które pomogą Ci zidentyfikować jakie masz kształty palców u stóp. Przyjrzyj się uważnie obu stopom, ponieważ możesz mieć różne typy palców w każdej ze stóp.
Dominujące palce – ta nazwa dotyczy najdłuższych palców w stopie. Najczęściej spotykany jest dominujący paluch, ale nie jest to regułą. Mogą być one silnie dominujące, czyli widocznie najdłuższe albo nieznacznie, co oznacza niewielką różnicę w długości między palcem dominującym, a pozostałymi.
Haluksy – jeżeli masz bardzo zdeformowane palce, to Twoja anatomia nie będzie odpowiadała kształtom większości butów barefoot, które odzwierciedlają naturalną anatomię stóp. W takiej sytuacji warto szukać butów barefoot damskich lub męskich przeznaczonych dla palców z dominującym drugim oraz drugim i trzecim palcem, ponieważ ich noski są bardziej zaokrąglone lub wcześniej ścięte niż te robione pod dominujące paluchy. Ten kształt da wystarczająco miejsca dla palców, żeby mogły dążyć do naturalnego ustawienia np. przy użyciu separatorów. A jeżeli korekcja nie jest możliwa, to po prostu zapewni wygodę użytkowania bez pogłębiania problemu.
Kostki – tak samo jak stopy, kostki mogą być wąskie, normalne lub szerokie i to ocenia się metodą wzrokową:
W zależności od wysokości podbicia, kostki mogą być osadzone wyżej lub niżej zatem nie tylko trzeba zwracać uwagę na wielkość otworu wejściowego w bucie, ale też na wysokość kołnierza. Złe dopasowanie może być przyczyną podrażnień skóry, a właściwie dopasowane buty w kostkach są bardzo istotnym elementem stabilnego osadzenia buta na stopie.
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy jak istotnym elementem doboru butów jest pięta. Raz, że zbyt szerokie buty dla zbyt wąskiej pięty są złym wyborem, bo po prostu buty będą spadać albo pięta będzie miała zbyt dużo luzu. Z drugiej strony – szeroka pięta będzie ściskana, gdy trafi do buta przeznaczonego na wąskie pięty. W jednym i drugim przypadku może skończyć się to obtarciem lub pęcherzami, mimo elastyczności jaką gwarantują buty barefoot.
Jednak nie tylko szerokość pięty ma znaczenie, ale i jej kształt:
Uwaga! Zapisz sobie wszystkie ustalenia odnośnie do Twoich stóp. Zrób zdjęcia stóp – od góry palców, z boku stopy z widocznymi piętami kostkami i z widocznym łukiem, od spodu podeszwy stóp i z tyłu. Z taką notatką o wiele łatwiej sprawdzać specyfikacje butów, do czasu aż zapamiętasz swoje cechy, a zdjęcia pomogą Ci weryfikować zgodność kształtów butów z kształtami stóp. Możesz robić zdjęcia co jakiś czas i obserwować jak Twoje stopy zmieniają się.
Jeżeli już znasz cechy swoich stóp to jesteś na najlepszej drodze, żeby zacząć poznawać swoje potrzeby i możliwości. Niestety w związku z małą dostępnością butów barefoot w sklepach stacjonarnych w Polsce, często trzeba ograniczyć się do zamówień online. Na szczęście jednak coraz więcej pojawia się zarówno sklepów stacjonarnych, jak i sklepów internetowych, które oferują preferencyjne warunki zakupów, jak odroczone płatności i wygodne zwroty. Warto też zajrzeć do sklepów zagranicznych.
Sklepy online jednak mają taką przewagę nad stacjonarnymi, że możemy na spokojnie obejrzeć dostępną ofertę, zapoznać się ze specyfikacją, która niejednokrotnie zawiera nie tylko tabelę rozmiarów z długością i szerokością wkładek lub butów wewnątrz, ale też dane o tym na jakie stopy te buty powinny pasować, np. na normalne i szerokie stopy, niskie i normalne podbicie, dominujące paluchy, kształt płetwy, wąskie kostki. Zawsze też możemy skonsultować nasz wybór ze sklepem przed zakupem.
Zamawiając do domu, masz też najczęściej min. 14 dni na podjęcie decyzji. W tym czasie możesz je wielokrotnie obejrzeć, przymierzyć i spędzić w nich trochę czasu w domu, żeby poczuć czy cechy danego modelu faktycznie odpowiadają Twoim stopom, potrzebom i możliwościom.
U niektórych osób stan zdrowia niestety może wymagać szczególnej ostrożności, uważności i specjalistycznej opieki podczas przechodzenia na buty barefoot. W zależności od zaawansowania nabytych problemów, ta tranzycja może w niektórych przypadkach w ogóle nie być możliwa w 100%.
Osoby schorowane, w średnim wieku i starsze powinny podejść do tego tematu z wyjątkową ostrożnością, szczególnie jeżeli przez większość życia ich aktywność fizyczna była bardzo ograniczona.
Wbrew pozorom prawidłowe odżywianie i suplementacja również mają znaczenie, ponieważ niedobory witamin i minerałów w organizmie mają wpływ na stawy, kości czy ścięgna i mięśnie.
Wieloletnie chodzenie w butach z dropem, czyli z podwyższeniem pod piętą, może przyczynić się do skrócenia ścięgna Achillesa, którego rozciągnięcie może być bardzo trudne lub wręcz niemożliwe – takie osoby niestety nie będą miały możliwości chodzenia w butach barefoot bez wkładek unoszących pięty. Na szczęście istnieją buty tzw. kompromisowe, mające szerokie, anatomiczne noski, ale np grubszą płaską podeszwę lub z dropem.
Inne przypadki wymagające szczególnej uwagi, to zespół Ehlersa Danlosa (nadmierna hipermobilność stawów), płaskostopie podłużne, sztywne deformacje układu mięśniowo-szkieletowego i jakiekolwiek inne przewlekłe schorzenia stóp czy neuropatia obwodowa.
Nie zniechęcaj się! Jeżeli dotyczy Cię któraś z wymienionych sytuacji, to wiedz, że choć proces tranzycji na barefoot może być wydłużony i bardziej wymagający, to dzięki temu poprawa Twojej kondycji zdrowotnej jest bardzo prawdopodobna i to w znacznym stopniu.
Tranzycja na buty barefoot polega na stopniowym przyzwyczajaniu ciała do intensywniejszej pracy niż dotychczas wykonywało. Należy pamiętać, że zmiany, których będziesz doświadczać, będą dotyczyły nie tylko stóp – organizm powoli będzie dążył do osiągnięcia naturalnej, prostej postawy, zatem wpływ zmiany obuwia może być odczuwalny w różnych częściach ciała, w tym także w kostkach, kolanach, biodrach i całym kręgosłupie, nawet w odcinku szyjnym i ustawieniu głowy.
Okres przejściowy, jak wyżej wspomnieliśmy, może mieć różną długość i nie warto go przyśpieszać. Na początku też, zamiast butó barefoot możesz się rozejrzeć za butami kompromisowymi lub tranzycyjnymi – posiadają one wiele cech barefoot, mają jednak grubszą podeszwę drop, mniejszą elastyczność lub szerokie noski, ale nadal zaokrąglone.
Na początku najlepiej trochę więcej chodzić na boso po domu czy po bezpiecznym podłożu na zewnątrz, dbając o doświadczanie różnych faktur. Jeżeli już masz buty barefoot, swoje pierwsze, krótkie spacery najlepiej odbywaj w lesie, po trawie lub innym naturalnym gruncie. Buty barefoot najlepiej zakładaj dopiero na początku spaceru, bo prowadzenie w nich samochodu jest wymagającą pracą dla stóp. Są zresztą takie osoby, które preferują konwencjonalne obuwie do prowadzenia auta lub buty barefoot ze sztywniejszą, grubszą podeszwą. W trakcie spaceru zawsze reaguj na uczucie bólu lub ciągnięcia czy zwiększonego napięcia w jakimś obszarze ciała. W tej sytuacji najlepiej usiąść i odpocząć, pomasować stopy lub zmienić buty/włożyć wkładki profilowane, żeby nie przeforsować stóp.Warto też wprowadzić różne ćwiczenia na stopy i pozostałe obszary ciała, co będzie pomocne w ich wzmacnianiu. W Internecie można znaleźć całe mnóstwo takich materiałów, a na naszym blogu możesz przeczytać artykuł o fitnessie dla stóp.
Nie zdziw się, gdy po dłuższych trasach na boso lub w butach barefoot rano będą bolały Cię stopy – w końcu tam też można mieć zakwasy. Przed wstaniem pomasuj stopy i je trochę porozciągaj.
Częstym problemem z jakim spotykają się osoby na początku bosej drogi jest ból pięt. Jest to związane z przyzwyczajeniem do nieprawidłowej sekwencji kroku, która polega na mocnym uderzeniu piętą w podłoże i przeskoku od razu na przodostopie do wybicia z palców. Jest to spowodowane wieloletnim noszeniem sztywnych butów z amortyzującą, nieelastyczną, podwyższoną w pięcie podeszwą. Zatem kolejny element tranzycji to praca nad nauką prawidłowego chodu przez przetaczanie, czyli delikatne odkładanie pięty na podłoże, przełożenie obciążenia po zewnętrznym boku stopy do przodostopia i dopiero wybicie z palców.
W czasie nauki chodzenia na nowo, mogą też zacząć boleć boki stóp, palce i inne, wcześniej “nieodkryte” miejsca. Tak naprawdę różnego rodzaju ból czy dyskomfort mogą pojawić się w różnych częściach ciała tj. ścięgna Achillesa, piszczele, kolana, biodra i in. i może to zdarzyć się w różnym czasie od rozpoczęcia noszenia butów barefoot – po dwóch tygodniach, miesiącu, kwartale czy nawet dopiero po roku lub później. Bywa też, że stopy inaczej pracują w zależności podłoża, noszonego modelu obuwia czy poziomu jego dopasowania. Po cięższej pracy fizycznej lub innej aktywności ruchowej lubimy zrobić sobie ciepłą kąpiel lub pójść na masaż. Takie same remedium możemy stosować dla stóp – moczenie ich w ciepłej wodzie np. z solą Kłodawską czy olejkami eterycznymi, masaż manualny, jakimiś przyrządami do masażu czy sesja refleksologii na pewno nie zaszkodzą, a mogą przynieść dużą ulgę.
Na rynku dostępne są różne przyrządy do ćwiczeń i masażu stóp jak np. piłeczki korkowe lub drewniane czy taśmy elastyczne, równoważnie, ale z powodzeniem wiele rzeczy, które masz już w domu, może je zastąpić. Nie bójmy się też wizyt u fizjoterapeuty, osteopaty czy nawet chiropraktyka, bo ich zdolności mogą być znaczącym wsparciem w ustawieniu części ciała na właściwych miejscach, a zabiegi podologiczne pomogą uporać się z odciskami, zgrubiałą skórą, wrastającymi paznokciami i innymi problemami tego typu.
Z nadzieją, że nasz poradnik choć trochę pomoże Ci odnaleźć się w tym świecie i znaleźć dobrze dopasowane buty barefoot damskie lub męskie, zapraszamy Cię do naszego sklepu, w którym staramy się dostarczać naszym klientom jak najbardziej rzetelne informacje oraz oferować szeroki wybór modeli tak, aby każdy mógł znaleźć coś dla siebie. Pamiętaj, że w razie potrzeby, zawsze możesz odezwać się do nas, a my z chęcią pomożemy.
Przed wybraniem butów barefoot polecamy Ci lekturę tych artykułów: